پیرو انعقاد تفاهم نامه موسسه جهانی حلال (ایکریک) با مرکز حلال کرواسی مورخ 27/7/1400 و طبق هماهنگی های صورت گرفته با سفارت ایران در کرواسی و وزارت امور خارجه، دومین کنفرانس تجارت حلال ایران و کرواسی (کشورهای جنوب شرق اروپا) با حضور هیات تجاری ایرانی در زمینه گردشگری عام و گردشگری سلامت و همچنین صنعت ساختمان سازی و فعالین اقتصادی کشورهای حوزه بالکان، انگلستان، آمریکا، سنگاپور و مالزی مورخ 11 مهر ماه 1402 در حاشیه روز دوم نشست حلال بیزینس فورم کرواسی (10و 11 مهر ماه 1402) در محل سالن کنفرانس وستین هتل زاگرب برگزار شد.

در مراسم افتتاحیه نشست تجاری ایران و کرواسی آقای آلدین دوگونوویچ مدیر مرکز حلال کرواسی، خانم یلنا دوگوم مدیر بخش کشاورزی اتاق اقتصاد کرواسی، آقای سعید خطیب زاده سفیر ج.ا.ایران در کرواسی و آقای دکتر محمدرضا کرباسی دبیرکل ایکریک و مدیرعامل موسسه جهانی حلال سخنرانی داشتند.

در ابتدای نشست، مدیر مرکز حلال کرواسی، ضمن خوشامدگویی به هیات ایرانی، با اشاره به امضای تفاهم نامه فیمابین موسسه جهانی حلال (ایکریک) و مرکز حلال کرواسی در سال 1400 و برگزاری موفقیت آمیز اولین نشست تجاری ایران و کرواسی در خرداد ماه 1401 اظهار خرسندی کرد و بیان داشت این سفر بتواند برای بهبود روابط  کرواسی و کشورهای جنوب شرق اروپا موثر واقع شود.

مرکز حلال کرواسی تحت پوشش مشیخت اسلامی کرواسی در چارچوب یکی از پروژه های جامعه اسلام به عنوان یک موسسه تخصصی جامعه اسلامی در وزارت مدیریت جمهوری کرواسی با هدف اسقرار سیستمی ایجاد شده است که تولید کنندگان و عرضه کنندگان خدمات را قادر می سازد فرآیندهای تولید و محصولات را با برچسب حلال به بازار ارائه کنند.

از جمله فعالیت های آن مرکز، آموزش حلال، صدور جواز محصولات و خدمات حلال، تحقیقات علمی و تخصصی و تبلیغ محصولات و تولیدکنندگان مجاز از طریق (رسانه ها، وسایل تبلیغات عمومی، ارائه در نمایشگاه های حلال در کرواسی و سراسر جهان) می باشد.

در ادامه، مدیر بخش کشاورزی اتاق اقتصاد کرواسی، اظهار داشت تاکنون 85 شرکت کروات لوگوی حلال دریافت کرده اند که بیشتر آنها در زمینه صنایع غذایی بوده اند. وی اعلام کرد لوگوی حلال نه تنها در صنایع غذایی، بلکه در مدارس و موسسات و دیگر صنایع کاربرد دارد که لوگوی حلال نه تنها حلیت محصول بلکه اصولی و قابل اطمینان بودن خط اجرائی را تاکید می کند. خانم دوگوم از برگزاری این نشست تجاری ابراز امیدواری و بیان کرد روز آینده میزبان هیات ایران در اتاق اقتصاد کرواسی خواهد بود.

سپس، آقای دکتر خطیب زاده سفیر کشورمان در زاگرب، ضمن تشکر از هماهنگی های انجام شده توسط مرکز حلال کرواسی، به هیات ایرانی و فعالین اقتصادی در نشست تجاری ایران و کرواسی خوشامدگوی گفت و با توجه به روابط دوستانه دو کشور نشست مذکور را زمینه ای مناسب جهت باب همکاری های میان دو کشور اعلام کرد. دکتر خطیب زاده عنوان کرد ایران به عنوان دروازه کشورهای حاشیه خلیج فارس و منطقه آسیا و از طرف دیگر کرواسی به عنوان دروازه کشورهای بالکان می تواند ظرفیت مناسبی را برای ارتباطات میان کشورها ایجاد کند. به گفته وی، ایران و کرواسی می توانند در زمینه های مختلف تامین کننده نیازهای یکدیگر باشند. به طور مثال، ایران در زمینه های گردشگری، صنایع غذایی، فنی و مهندسی در میان دیگر صنایع می تواند نقش درخشانی در بازار کرواسی و کشورهای منطقه داشته باشد. خطیب زاده ضمن ایجاد آرامش خاطر برای علاقه مندان به تجارت با ایران عنوان کرد، سفارت ایران در کرواسی آمادگی هرگونه همکاری جهت رفع موانع موجود در تجارت و همکاری با ایشان می باشد.

آقای دکتر کرباسی نیز، ضمن خوشامدگویی به شرکت کنندگان، مقامات ایرانی و کروات و قدردانی از مدیر مرکز حلال کرواسی جهت میزبانی نشست ایران و کرواسی، ابراز امیدواری کرد که خروجی این نشست افزایش تجارت و سرمایه گذاری بین دو کشور باشد. ایشان ضمن اشاره به تفاهم نامه امضا شده فیمابین موسسه جهانی حلال (ایکریک) و مرکز حلال کرواسی اشاره ای به زمینه فعالیت موسسه جهانی حلال وابسته به اتاق بازرگانی ایران و ایکریک نمود. وی بیان داشت: مرکز تحقیقات و اطلاع رسانی اتاق اسلامی، یک سازمان بین المللی است که با توافق میان اتاق بازرگانی ایران و اتاق بازرگانی کشورهای اسلامی تشکیل شد و از سال 2005 در ایران ، تحت حمایت اتاق بازرگانی ایران شروع به فعالیت کرد. هدف از تشکیل این مرکز ایجاد یک نهاد تحقیقاتی و علمی برای بهبود تجارت میان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی است  که پروژه حلال از جمله فعالیت های این مرکز می باشد. به گفته وی، حلال محدود به غذا نیست و امروزه تجارت بین المللی در زمینه دارو، آرایشی، گردشگری و بانکداری را شامل می شود. در ارتباط با صنعت مواد غذایی حلال، ایران جزو برترین کشورهای تولید کننده در میان کشورهای اسلامی است.

غذای حلال یکی از صنایع پررونق جهان در سال های گذشته بوده  و پیش بینی شده است تا سال 2027 ، ارزش بازار آن به رقمی حدود دو تریلیون دلار برسد. در سال 2020، ایران ششمین کشور تولید کننده غذای حلال در میان 73 کشور مسلمان و غیرمسلمان بوده است. در واقع در ایران غذای غیرحلال تولید نمی شود و دستگاه های نظارتی بر تولید مواد غذایی ، علاوه بر کنترل کیفیت و استانداردهای مربوطه، بر حلیت نیز نظارت و تاکید دارند. در حال حاضر صنعت غذا در ایران بعد از صنایع پالایشگاهی و شیمیایی سومین صنعت تولیدی مهم محسوب می شود.

کشورهای اروپای جنوب شرقی با جمعیتی در حدود 48 میلیون نفر نیاز به واردات محصولات غذایی از کشورهای دیگر دارند.

ایران در سال 2021 حدود 110 میلیون دلار از کشورهای جنوب شرقی اروپا وارد و حدود 250 میلیون دلار صادر کرده است. بر اساس آمار استخراج شده از سایت مرکز تجارت بین المللی، واردات کشورهای جنوب شرق اروپا در سال 2021 از ایران حدود 0.20 درصد (دو دهم درصد) و صادرات آنها از ایران حدود زیر 1 درصد (0.75 درصد) است. هفتاد و پانصد درصد). همانطور که مشاهده می شود این ارقام در مقایسه با مبادلات سایر کشورها رقم مطلوبی نیست و به نظر می رسد با بررسی ظرفیت های طرفین و تحقیقات بازار بتوان این میزان را به میزان قابل توجهی افزایش داد.

در سال 2021، از حدود 250 میلیون دلار صادرات ایران به کشورهای جنوب شرقی اروپا، 21 میلیون دلار آن در حوزه مواد غذایی بوده و از کل واردات ایران از کشورهای جنوب شرق اروپا، حدود 12.5 میلیون دلار آن مربوط به مواد غذایی و کشاورزی بوده است. بیشترین محصولات صادراتی ایران به این کشورها عمدتا خرما، پسته، کشمش، زعفران است و ایران نیز غلات و دام زنده را از این کشورها وارد کرده است.

علاوه بر صنایع غذایی در زمینه تبادلات فرهنگی و گردشگری با کشورهای جنوب شرقی اروپا، با توجه به جمعیت غالب مسلمان در ایران که حدود 96 درصد جمعیت آن را تشکیل می دهند، ایران مقصد بسیار مناسبی برای گردشگران علاقه مند به حلال است. گردشگری بر اساس آخرین گزارش پژوهشکده رتبه بندی کرسنت، ایران دهمین کشور در بین کشورهای جهان و اولین مقصد مسلمانان جنوب شرق آسیا است. پیش از این پروازهای مستقیم از ایران به کشورهای جنوب شرق اروپا انجام می شد، اما در حال حاضر پرواز مستقیمی وجود ندارد و در صورت افزایش مبادلات تجاری بین آنها، این گزینه نیز قابل اعمال است.

دکتر کرباسی افزود:  علیرغم روابط مطلوب سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران و کرواسی با کشورهای جنوب شرقی اروپا، متاسفانه سطح روابط اقتصادی بین آنها مطلوب نیست.

در زمینه محصولات غذایی حلال، کشورهای جنوب شرق اروپا می توانند از ظرفیت های تولید مواد غذایی ایران بهره مند شوند و در مقابل، ایران از واردات کالاها و کالاهایی مانند حبوبات و گوشت از این کشورها بهره مند شود.

در پایان افتتاحیه، ابراز امیدواری شد با امضای تفاهم نامه های همکاری مشترک میان ایران وکرواسی نه تنها زمینه تجارت برای دو کشور بلکه برای منطقه آسیا و اروپا گشایش روابط تجاری صورت  گیرد.

در ادامه، پنل فرصت های تجاری ایران و کرواسی با حضور فعالین اقتصادی دو کشور در زمینه های فولاد، ساختمان سازی و فنی و مهندسی و غذایی برگزار شد.

در پایان فورم تجاری ایران و کرواسی، پیرو درخواست Islamic Religious Community of R.M.Agency for Halal Standard  مقدونیه جهت امضای تفاهم نامه با موسسه جهانی حلال با هدف ایجاد چارچوب، توسعه همکاری طرفین، مشاوره و هم اندیشی در زمینه آموزش مربوط به حلال و در راستای تسهیل دسترسی مسلمانان به غذا، محصولات و خدمات حلال امضا شد.

همچنین جهت راه اندازی فورم اقتصادی حلال در ایران در سال 2025-2026 تفاهم نامه ای با United World Halal Development PTE LTD سنگاپور امضا شد. پیرو این تفاهم نامه طرفین توافق کردند برنامه Halal Economic Forum  و World Halal Day سال 2025-2026 در ایران برگزار شود. چارچوب دقیق این همکاری در مذاکرات آتی مشخص خواهد شد.

علاوه بر این، مدیر کل ایکریک، با شرکت هایی نظیر Podravka، Tvornica Ulja Vinkovci، All Sweet، Everich، Put Je Vazniji Od Cilja،  Ard، و همچنین مراکز حلال اسلوانی و بوسنی نشست های دو جانبه داشتند که مقرر شد بررسی همکاری های طرفین طی مذاکرات آتی پیگیری شود.