برای مفاد این استاندارد واژه ها و تعاریف ذیل بکار برده شده است.
غذای حلال :
غذای حلال، پاک و طاهر است و نجس نیست. غذای سالمی است که اجازه مصرف آن مطابق با احکام شریعت اسلامی داده شده است و باید عاری از هر گونه عناصر حرام و نیز نجاست باشد.
برنامه های پیش نیاز :
- شیوۀ تولید مطلوب :
طرز عمل در خصوص بهداشت پرسنل و ساختمان به منظورتضمین ایمنی و سلامت محصول، ذخیره و توزیع غذا
- شیوۀ بهداشتی مطلوب :
تدابیر در نظر گرفته شده در مراحل زنجیرۀ غذا جهت اطمینان از سلامت غذا برای مصرف.
- زنجیرۀ غذایی :
کلیه مراحل درگیر تولید غذا، شامل آماده سازی، پرورش، تولید، بسته بندی، ذخیره سازی، حمل و نقل، توزیع و عرضه به بازار را در بر می گیرد.
- افزودنی های غذایی :
مواد افزوده شده به غذا (طبیعی و یا شیمیایی)، به منظور حفظ یا اصلاح یا بهبودی طعم غذا، بو، ظاهر، سرعت بخشیدن به جریان تولید، طبقه بندی، پرورش، آماده سازی، بسته بندی، جابجایی، ذخیره سازی موادی که خودشان برای مصرف یا استفاده بعنوان مواد خام یا مواد مکمل در نظر گرفته نشده اند و امکان دارد ارزش غذایی داشته باشد یا نداشته باشد، باقیمانده و مشتقاتی که امکان دارد در انتهای تولید در جریان تولید و فراهم آوری منوط به تکنولوژی برگزیده یافت شود.
- زنجیره نگهداری یخچالی :
زنجیره هایی از مخزن یا انبارمحافظت شده، مکانهای توزیع پخچالی و فعالیتهای مشابهی که برای حفظ کیفیت اولیه از تولید تا مصرف برای محصولات غذایی که این زنجیرۀ پخچالی را نیاز دارند، الزامی است. زنجیرۀ یخچالی برای محصولات غذایی به منظور حفظ کیفیت اولیه از تولید تا مرحلۀ مصرف الزامی است.
- غذای اصلاح شده ژنتیکی :
خوراکی ها و آشامیدنی هایی که شامل محصولاتی با کیفیت اصلاح شده از لحاظ ژنتیکی هستند.
- حیوانات آبزی:
حیوانات آبزی آندسته از جانورانی را گویند که در آب زندگی می کنند و در بیرون آب قادر به ادامه حیات نیستند.
- حیوانات دوزیست:
حیواناتی که هم در دریا و هم در خشکی زندگی می کنند.
- آنزیم ها و اصطلاحات شیمیایی:
آنزیم ها پروتئین های طبیعی هستند یا پروتئین های درهم که توسط اعضای زنده تولید می شوند و بعنوان مواد شیمیایی حیاتی فعال کننده به منظور تسریع دهنده مطلوب واکنش شیمیایی در غذا عمل می کنند. آنها بطور معمول بعنوان کمک کننده های مراحل مختلف در تولید غذا استفاده می شوند. برای مثال رِنِت گونه ای آنزیم است که در دلمه بستن مواد در ساختن پنیر استفاده می شود.
- میکروارگانیسم ها :
ترکیبات بسیار ریز از قبیل باکتری ها، قارچ ها و مخمرها میکروارگانیسم ها (جانوران ریز میکروسکوپی) سازواره هایی هستند که از لحاظ اندازه میکروسکوپی بوده و در غذا اضافه و یا به طور طبیعی تولید میشوند. آنها در فرایند تولید غذا (مثل تخمیر در تولید نوشابه مالت یا تولید ماست و پنیر) استفاده می شوند یا بعنوان آخرین تولید مثل قارچ آبجوساز یا محصولات پروبیوتیک بعنوان مکمل مربوط به رژیم غذایی استفاده می شوند.
مثال های آنها :
باکتری ها از قبیل خانواده لاکتوباسیلاسی ها که از کربوهیدرات، اسید لاکتیک تولید می کنند(سبب تبدیل شیر به ماست می شود).
مخمرها از قبیل ساکارومیکس که سبب بروز واکنش مناسب از قبیل تولید الکل و یا سرکه می شود.
قارچ ها از قبیل قارچ کپکی سبز(پنیسیلییم) که در به عمل آمدن و مزه پنیر ارتباط دارد.
حلّال ها :
هر ماده ای برای تجزیه مواد غذایی یا هر گونه اجزاء و ترکیبی از آن گونه، شامل هر گونه ماده آلوده موجود در آن ماده غذایی یا روی آن.
- حاملان یا عصاره حلّال ها :
عصاره حلّال ماده ای است که در جریان عصاره گیری در فرایند تولید مواد خام در ماده غذایی یا اجزاء و ترکیب آن و یا مواد افزودنی استفاده شده است و جدا شده، ولی امکان این می رود که بصورت غیرعمد و سهوی باقی بماند و در غذا تاثیر بگذارد و بصورت تکنیکی حضور تفاله و یا مشتقات آنها در موارد غذایی یا مواد و عناصر غذایی غیر قابل اجتناب است. این امکان وجود دارد که آنها به عنوان ناقل و رقیق کننده در افزودنی های خوراکی و طعم دهنده ها جهت سهولت در تولید غذا (برای مثال پروپولین گلوکل برای حل کردن رنگ) یا به منظور تهیه مواد ( از قبیل اتیل استات به جهت بیرون کشیدن کافئین از غذا و یا اتیل الکل به منظور استخراج وانیل از دانههای وانیلی) استفاده شوند.
- ابزارهای کمکی در فرایند تولید:
موادی که در حین فرایند تولید به منظور تاثیر عملی و یا تکنیکی به غذا افزوده می شوند ولی:
1- قبل از آنکه غذا بسته بندی شود و به شکل اصلی خود تبدیل شود، برداشته میشوند.
2- در غذای بسته بندی شده و آماده به گونه ای وجود دارند اما هیچ گونه تاثیر فنی و یا عملی در غذای بدست آمده ندارند.
3- آن مواد بطور طبیعی تبدیل به جزء اصلی غذا می شود ولی بطور عمده مقدار سازنده در غذا افزایش نمی یابد.
مکمل های وابسته به رژیم غذایی:
این مکمل ها که وابسته به رژیم غذایی هستند همان ویتامین ها و مواد معدنی و غذاها، آمینو اسیدها، موادی از ریشه گیاهان و پروتئین و موادی شبیه آنزیم ها، اعضای بافت ها، غده وار، مواد دگرگون شده از طریق متابولیزم میباشند که به منظور مکمل در این مواد می باشند. مکمل های وابسته به رژیم غذایی در ترکیبات متفاوتی تولید می شوند از قبیل قرص ها، کپسول ها، ژل های نرم، مایعات یا پودرها.