فقط گوشت حیوانات حلال برای مصرف مسلمانان مجاز است. حیوان باید از گونه های حلال باشد تا به عنوان حلال کشتار گردد. حیوان باید توسط یک مسلمان بالغ و عاقل در حالیکه نام خدا را یاد می کند کشتار شود. برای بریدن گلو به طریقی که سبب خروج کامل خون و مرگ سریع آن شود باید از یک کارد تیز استفاده کرد. اسلام بر رعایت رفتار انسانی نسبت به حیوانات بسیار تاکید دارد. حیوانات باید تحت شرایط انسانی پرورش یافته، حمل و نقل، مراقبت و نگهداری شوند. البته این اعمال به عنوان رفتار پسندیده مطرح است و بدرفتاری با حیوانات سبب حرام شدن گوشت آنها نخواهد شد. بی حس کردن دام قبل از کشتار غیر مذهبی عموماً در ایالات متحده و کانادا پذیرفته شده است. روش بی حس کردن معمولاً کشنده نیست. در بسیاری از کشورهای اروپایی، شدت بی حس کردن معمولاً سبب مرگ حیوان قبل از خونگیری شده و این موضوع گوشت رااز نظر حلال بودن غیرقابل پذیرش می کند. علاوه براین، عمل جدا کردن بخش هایی ازاعضاء حیوان (مثل بریدن شاخ ها، گوش ها، بخش های انتهایی دست و پا) نباید قبل از مرگ حیوان انجام شود .
شرایط و روش انجام کشتار (ذبح):
ذبح یک روش روشن و توصیف شده برای کشتن حیوان با هدف استحصال گوشت جهت مصرف انسان است. واژه ذبح در عربی به معنی تصفیه کردن و خالص کردن چیز خوب یا مفید است. همچنین روش ذبح در عربی زکات نامیده می شود که به معنی خالص کردن یا کامل کردن چیزی است. برای اجرای احکام شریعت در هنگام ذبح باید شرایط ذیل تحقق یابد.
شخص ذبح کننده:
فردی که عمل ذبح را انجام می دهد باید مسلمان عاقل و بالغ باشد. ذبح کننده می تواند زن یا مرد باشد. اگر شخص بواسطه مصرف مواد سکر آور قابلیت و مهارت انجام کار و یا توانایی ذهنی خود را از دست داده باشد صلاحیت انجام کشتار حلال را ندارد. از نظر اسلام گوشت حیوانی که توسط فرد بت پرست، بی دین یا شخص مرتد کشتار شده باشد حرام و غیرقابل پذیرش است.
ابزار:
کارد مورد استفاده برای ذبح باید کاملاً تیز باشد. این امر بریده شدن پوست و عروق خونی را تسهیل کرده و سبب خروج سریع و بلافاصله خون می شود. به عبارت دیگر بریدن با کارد تیز سبب ایجاد خونریزی حجیم و فوری می کند. حضرت محمد (ص) فرمودند:
« خداوند مهارت در کارها را توصیه کرده است. بنابراین اگر کشتار یا ذبح می کنید آنرا خوب و بدرستی انجام دهید. تیغ هایتان را تیز کنید تا حیوانی را که می کشید کمتر زجر بکشد» .
نقل شده است که حضرت محمد(ص)کشتن حیوانات را با استفاده از ابزاری که پوست را بشکافد ولی ورید وداج را قطع نکند ممنوع کرده است. همچنین به عنوان یک رسم کارد را در مقابل حیوانی که قصد ذبح آن را دارند تیز نمی کنند.
بریدن:
برش باید در قاعده گردن درست در زیر گلوتیس(دستگاه صوتی در حنجره) انجام شود. بطور سنتی، شتر را با ایجاد برش در قاعده گردن کشتار می کردند. این عمل را نهر (nahr) گویند که به معنی پرتاب کردن نیزه به گودی گردن است. با وجود روش جدید مهارکردن شتر و تکنیک های بی حس کردن، روش سنتی چندان مناسب به نظر نمی رسد. نای و مری به علاوه وریدهای وداج و شریانهای کاروتید باید بریده شوند. طناب نخاعی نباید قطع شود. بنابراین سر بطور کامل بریده و جدا نمی شود. کشتار مجاز (کوشر) آیین یهودی بسیار به روش ذبح سنتی مسلمانان که توصیف شد شباهت دارد، با این تفاوت که در آیین یهودی ذکر نام خداوند انجام نمی شود.
ذکر:
ذکر یا تسمیه به معنی بر زبان جاری ساختن نام خداوند با گفتن «بسم الله» یا «بسم الله، الله اکبر» قبل از بریدن گلوی حیوان است. نظرات علماء فرقه های مختلف اهل تسنن در مورد مسئله ذکر تا حدودی با یکدیگر فرق می کند. علمای فرقه مالکی معتقدند که اگر نام خداوند عمداً و یا سهواً در هنگام ذبح حیوان گفته نشود گوشت چنین حیوانی حرام است. بر اساس نظر فرقه حنفیه اگر فرد عمداً نام خداوند را بر زبان نیاورد گوشت حرام و اگر غفلت از ذکر نام خداوند غیرعمدی باشد گوشت حلال است. علماء فرقه شافعی بر این نظر هستند که اگر فرد ذبح کننده از ذکر نام خداوند قبل از کشتار حیوان عمداً یا سهواً غفلت نموده باشد، به شرطی که فرد صلاحیت انجام ذبح را داشته باشد گوشت حلال است .
بیان این موضوع در اینجا کفایت می کند که اختلاف نظر های فوق الذکر نشانگر غیرضروری بودن ذکر نام خداوند هنگام ذبح نمی باشد. در حقیقت آیین اسلام تاکید می کند که ذکر نام خداوند امری کاملاً مشخص و ازضروریات شرایط ذبح است .
اعمال مکروه هنگام ذبح حیوان:
- خواباندن حیوان روی زمین و سپس تیز کردن کارد برای انجام ذبح مکروه است. روایت شده که روزی پیامبر اکرم(ص) بر فردی گذشت که وی بزی را روی زمین خوابانده بود و با پاهای خود بر روی سر حیوان فشار می آورد و همچنان که آن حیوان وی را می نگریست، در حال تیزکردن کارد خود بود. پیامبر فرمودند: «آیا این بز قبل از آنکه ذبحش کنی نخواهد مرد؟ آیا می خواهی این حیوان را دو بار بکشی؟ حیوان را در مقابل حیوانات دیگر نکشید، و کارد خود را از قبل تیز و آماده کنید»
- رساندن کارد به طناب نخاعی و یا جداکردن سر حیوان هنگام ذبح مکروه است. در جنوب آسیا اصطلاح جاتکا یا کشتن بوسیله وارد کردن ضربه به قصد قطع کردن سر معمولاً با واردآوردن ضربه به حیوان از ناحیه پشت گردن، بکار می رود. این روش کشتن عموماً در نزد جامعه مسلمانان مکروه است.
- شکستن گردن حیوان یا اقدام به پوست کنی یا قطع اندام یا بخش هایی از بدن دام مادامیکه دام هنوز تکان می خورد و جان کاملاً از بدنش خارج نشده باشد مکروه است. حضرت محمد(ص) می فرمایند:« تا وقتی جان در بدن حیوان وجود دارد عجله و شتاب مکنید» . در کشتارگاههای تجارتی به علت سرعت کار گاهی بنظر می رسد در شرایطی که حیوان هنوز زنده است اقدام به جداکردن شاخ ها، گوش ها، و پاهای جلویی می نمایند. این موضوع مغایر با اصول و شرایط ذبح اسلامی است و باید از آن اجتناب نمود.
- انجام عمل ذبح با استفاده از ابزار کند مکروه است. حضرت محمد(ص) دستور داده اند که کارد باید قبلا تیز شده و از نظر حیوان مخفی نگهداشته شود.
- ذبح حیوان در حضور حیوانات دیگر مکروه است. این عمل مغایر کشتار حیوان در دین اسلام است.
از آنچه گفته شد مشخص می گردد که هم نیت و هم بکار گرفتن روش دقیق از شرایط صحت ذبح می باشند. اصرار در ذکر نام خداوند قبل از کشتار حیوان به معنی تاکید بر احترام به زندگی و این حقیقت می باشد که همه چیز متعلق به خداوند متعال است. ذکر نام خداوند سبب ایجاد احساس مهربانی و شفقت بوده و از قساوت و سنگدلی جلوگیری می کند. همچنین این عمل سبب تقویت این نیت می شود که حیوان با نام خدا برای تامین غذا و نه به منظور تفریح کشتار شده است. در اسلام اجازه کشتن حیوان به منظور لذت و خوشگذرانی داده نشده است.
مزایای کشتار حلال:
روش صحیح ذبح دارای مزایای فراوانی است. سرعت بریدن محل ذبح با استفاده از کارد تیز زمان کشتار را کوتاه نموده و به نظر می رسد که نسبت به انجام بی حسی قبل از کشتار درد کمتری را متوجه حیوان می کند. در کشتارگاههای مدرن که به حیوانات قبل از کشتار بی حسی می دهند، بعضی از حیوانات با یک بار شوک الکتریکی هوشیاری خود را از دست نمی دهند و برای بی حس شدن دام، عمل شوک دادن باید بیش از یکبار انجام شود.
روش ذبح اجازه می دهد تا حیوان خونگیری سریع و کامل داشته باشد. همچنین مشخص شده است که خونی که در یک سیستم بسته محصور شده است بوسیله بریدن عروق خونی سریعتر می تواند خارج شود. نیروی حاصل از ضربان قلب خون را بداخل سیستم جریان خون می فرستد. بنابراین هر چه ضربان قلب قویتر باشد، مقدار بیشتری خون از بدن خارج می شود. به نظر می رسد که در روش ذبح اسلامی خون از محل ذبح فوران می کند، در حالیکه در حیوانات بی حس شده خون تا حدی آهسته تر خارج می شود. بدن حیوانات ذبح شده انقباضات و لرزش های غیر ارادی بیشتری را در عضلات خود نسبت به حیوانات بی حس شده نشان می دهد. این انقباضات و لرزش های غیرارادی عضلانی سبب فشرده شدن عضلات بدن بر روی عروق خونی شده و سبب خروج قسمت اعظم خون از بافت گوشت بداخل سیستم جریان خون خواهد شد .
شرایط فیزیولوژیکی توصیف شده با خارج شدن خون از بدن دام ارتباط دارد. این شرایط وقتی موثرند که حیوان پس از بریده شدن ناحیه گلو و بدون انجام بی حسی خونگیری شوند . در آمریکای شمالی با توجه به نوع بی حسی و نیروی شوک اعمال شده، حیوانات معمولاً تا چند دقیقه پس از بی حسی زنده هستند. عمل بریدن گلو عموماً در طی دو دقیقه اول پس از بی حسی انجام می شود. به این دلایل، عمل بی حسی گاو با نوعی اسلحه که برای ایجاد بی حسی در حیوانات استفاده می شود و گلوله آن پس از شلیک شدن از اسلحه جدا نشده و مجدداً بداخل اسلحه برمی گرد، و بی حس کردن طیور بوسیله آب دارای جریان الکتریسیته بعضاً در ذبح اسلامی استفاده می شود. در بعضی از کشورها شدت بی حسی به حدی است که منجر به مرگ حیوان می شود. برخی سازمانها در استرالیا موافق این موضوع هستند که بی حسی قبل از کشتار منجر به مرگ حیوان گردد، طبعاً این سازمانها اجازه انجام بی حسی را به منظور کشتار حلال نخواهند داشت .