اقتصاد حلال جهانی در حال افزایش است و افزایش تقاضا فرصت های بیشتری را برای سرمایه گذاری به روش های منطبق با شرع فراهم می کند.
اقتصاد جهانی حلال اسلامی قرار است تا سال 2025 به ارزش بازاری 7.7 تریلیون دلاری برسد که بیش از دو برابر 3.2 تریلیون دلاری است که در سال 2015 به دست آورده بود و به طور قابل توجهی بیشتر از 5.7 تریلیون دلاری است که کمتر از سه سال پیش در سال 2021 ارزش داشت.

گزارش شورای عمومی بانک‌ها و مؤسسات مالی اسلامی در سال گذشته نشان داد که بازار جهانی وجوه اسلامی در دهه گذشته بیش از 300 درصد رشد داشته است و اکنون نزدیک به 200 میلیارد دلار در سطح جهانی تحت مدیریت است.
آمارها افزایش تقاضا برای سرمایه گذاری های حلال یا «مطابق با شریعت» و فرصت ها را نشان می دهد.

سرمایه‌گذاری در اسلام مجاز است، اما جنبه‌های خاصی از رویه سرمایه‌گذاری - مانند شارژ یا پرداخت سود - مجاز نیست. این به طور سنتی به معنای کمبود فرصت برای پس انداز و سرمایه گذاران مسلمان در گذشته بوده است.
سرمایه گذاری حلال چیست؟
معاملات نمی توانند شامل «ربا» (بهره) باشند. سرمایه گذاری نباید در دارایی ها یا کالاهای «حرام» (غیر قانونی) مانند محصولات گوشت خوک، الکل یا تجهیزات نظامی و غیره صورت گیرد. سرمایه گذاری را نمی توان بر اساس «غرار» انجام داد، که به عنوان «معاملات بسیار نامطمئن یا معاملاتی که مغایر با ایده قطعیت و شفافیت در تجارت است» توصیف شده است.
عمر شیخ، مدیر شورای مالی اسلامی بریتانیا (UKIFC) به الجزیره گفت: «سرمایه گذاری حلال اساساً مدیریت پول و امور مالی شما در راستای ایمان شماست. «مسلمانان بر این باورند که کسب درآمد از راه حلال بهتر از کسب درآمد (حتی اگر بیشتر باشد) به نحوی که برای جامعه زیان آور باشد و بر خلاف اخلاق دین باشد.

عمر منشی، یکی از بنیانگذاران و مدیر عامل گروه مالی اسلامی Ethis، گفت که پیروی از شریعت امری کلیدی است، اما موسسات و سرمایه گذارانی که به دنبال سرمایه گذاری های اخلاقی هستند، باید حتی فراتر از آن بروند تا اطمینان حاصل شود که یک تجارت کاملاً اخلاقی است.

منشی به الجزیره گفت: «اقدامات یک تجارت نباید تأثیر منفی بر جامعه یا محیط زیست داشته باشد. بنابراین نه تنها مطابقت دارد، بلکه از تأثیر منفی خودداری می کند. به عنوان مثال، سرمایه گذاری در یک شرکت دخانیات ممکن است مطابق با شرع باشد، اما برای جامعه خوب نیست.»
سرمایه گذاری حلال چگونه کار می کند؟
یکی از نمونه‌های سرمایه‌گذاری حلال، تامین مالی تجارت اسلامی است که با استفاده از مدل‌های جدید مشارکت در سود، بیمه منطبق با شرع و صکوک، یک گواهی مالی اسلامی که نشان دهنده سهم مالکیت است، کار می‌کند.

برخلاف اوراق قرضه معمولی - نوعی IOU که سرمایه گذاران می توانند برای دریافت سود پرداختی بخرند - سرمایه گذاران صکوک مالکیت جزئی از یک تجارت را دریافت می کنند و سپس سود پرداختی را دریافت می کنند که در طول زمان ایجاد می شود. این پرداخت ها به جای بهره به منظور اطمینان از رعایت شرع انجام می شود.
شیخ از UKIFC گفت: «تامین مالی اسلامی به‌عنوان یک بخش به سختی 30 سال از عمر خود می‌گذرد، و در 15 سال گذشته بیشترین پیشرفت‌ها دیده شده است. "آموزش و ایجاد آگاهی زمان می برد و همانطور که این اتفاق افتاده است، بانک های بیشتری بر روی پاسخگویی به تقاضای سرمایه گذاری حلال تمرکز کرده اند. این به نوبه خود به تولید محصولات بیشتر کمک می‌کند که پس از آن تقاضای بیشتری ایجاد می‌کند.»
چرا سرمایه گذاری حلال محبوبیت بیشتری پیدا می کند؟
گزارش گلدمن ساکس که در دسامبر 2022 منتشر شد تخمین زد که تا سال 2075، پنج کشور از 10 اقتصاد بزرگ جهان - هند، اندونزی، نیجریه، پاکستان و مصر - دارای جمعیت مسلمان بیش از 850 میلیون نفر خواهند بود.

با افزایش جمعیت، تقاضا برای محصولات مالی نیز افزایش می یابد. بر اساس گزارش وضعیت اقتصاد جهانی اسلامی در سال 2023 که توسط گروه تحقیقاتی DinarStandard منتشر شده است، حدود 25.9 میلیارد دلار در سرمایه گذاری های مطابق با شرع در سال مالی 2022-2023 سرمایه گذاری شده است که نشان دهنده رشد 128 درصدی سال به سال است.

«به طور کلی، [سرمایه گذاری حلال] در حال افزایش است. صدیق فرید، یکی از بنیانگذاران SmartCrowd، یک پلت فرم سرمایه گذاری در املاک مستقر در دبی، گفت: مردم بسیار تحصیل کرده تر هستند و از اینکه دلارشان چگونه بر چشم انداز اجتماعی-اقتصادی در سطح جهان تأثیر می گذارد آگاه تر هستند.
آنها همچنین بسیار محتاط تر هستند، بنابراین منجر به سرمایه گذاری اخلاقی تر می شود، که سرمایه گذاری حلال جزء بزرگی از آن است. در حال افزایش است، به ویژه در مورد نسل جوان. هزاره ها از نظر اجتماعی بسیار آگاه تر هستند. مردم دقیقاً متوجه می شوند که پولشان به کجا می رود و چگونه از آن استفاده می شود.»

افزایش فرصت ها برای سرمایه گذاری حلال و سهولت دسترسی به آنها نیز به عنوان دلایل افزایش تقاضا ذکر شده است.
اما در گذشته، بیشتر این افراد فقط به دنبال چیزی حلال بودند. تا زمانی که حرام نباشد، خوب است. اکنون، نه تنها حلال، بلکه حلال همسو با ارزش ها و ایمان، آگاهی بیشتری وجود دارد. همه این جنبش‌های بایکوت، مردم را بسیار بیشتر آگاه کرده است که ممکن است چیزی حلال باشد، اما ممکن است لزوماً نخواهید از آن استفاده کنید، با آن همراه شوید یا روی آن سرمایه‌گذاری کنید.»
فناوری چگونه به افزایش سرمایه گذاری حلال کمک کرده است؟
مجله فین تک در دسامبر سال گذشته گزارش داد که در حالی که مسلمانان نزدیک به یک چهارم جمعیت جهان را تشکیل می دهند، به سختی یک درصد از دارایی های مالی واجد شرایط مطابقت با شرع است. به گفته کارشناسان، این امر با ورود "فین تک" - فناوری مالی که می تواند سرمایه گذاری را برای مصرف کنندگان عادی و سرمایه گذاران فردی بسیار در دسترس تر کند، تغییر خواهد کرد.

«مسلمانان عموماً در زمینه سرمایه گذاری تحصیلات کافی ندارند، و این تا حدی به دلیل نبود گزینه های موجود برای آنها به عنوان مسلمان است. ابراهیم خان، یکی از بنیانگذاران پلتفرم مالی آنلاین اسلامی فاینانس گورو، در مصاحبه ای با مجله فین تک گفت: حتی اطلاعات اولیه مربوط به سرمایه گذاری های مطابق با شرع اغلب برای اکثر جمعیت مسلمان در دسترس نیست.

با این حال، ظهور رسانه های اجتماعی به افزایش آگاهی و رشد قابل توجهی در امور مالی مطابق با شرع کمک کرده است. علاوه بر این، فین‌تک گزینه‌های سرمایه‌گذاری حلال را که اغلب برای استفاده با تلفن هوشمند یا لپ‌تاپ بسیار راحت‌تر و آسان‌تر است، در دسترس‌تر کرده است.

گروه مشاوره McKinsey & Company تحقیقاتی را در ژانویه امسال منتشر کرد که نشان می‌دهد «انتظار می‌رود درآمدهای صنعت فین‌تک بین سال‌های 2023 تا 2028 تقریباً سه برابر سریع‌تر از درآمدهای بخش بانکداری سنتی رشد کند».

"تلفن شما اغلب از نظر فیزیکی نزدیکترین چیز به شما است. فین‌تک‌ها می‌توانند از این الگو شروع کنند و راه‌حل‌هایی بسازند که کارآمد باشند و شفافیت و انتخاب را برای مشتریان خرده‌فروشی افزایش دهند. این جایی است که بسیاری از اقدامات در آن است. بسیاری از بانک‌ها اکنون در حال ایجاد راه‌حل‌های مبتنی بر فین‌تک یا خرید بازیکنان فین‌تک هستند.»
منشی اضافه کرد که نقطه فروش فین تک ها سن مخاطب است. منشی، که شرکت او یک پلتفرم و جامعه آنلاین برای فرصت‌های سرمایه‌گذاری و مالی جایگزین دارد، گفت: «نسل جوان برای سرمایه‌گذاری آنلاین بازتر است.
تحقیقات مشابهی توسط McKinsey & Company نشان داد که صنعت فین‌تک در نیمه دوم دهه ۲۰۱۰ سرمایه بی‌سابقه‌ای را افزایش داد. تامین مالی سرمایه گذاری خطرپذیر از 19.4 میلیارد دلار در سال 2015 به 33.3 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش یافت که 17 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
بر اساس این تحقیق، از ژوئیه 2023، شرکت‌های فین‌تک سهامی عام ارزش بازاری معادل 550 میلیارد دلار داشتند که دو برابر سال 2019 است.