گردشگری زیرشاخه‌های مختلفی دارد که هر کدام از آنها برای دسته خاصی از گردشگران جذاب است. انواع گردشگری اعم از مذهبی، تاریخی، سلامت و ... سبب می‌شود که روزانه مردم زیادی به اقصی نقاط جهان سفر کنند. برای گردشگران با توجه به بودجه و سلیقه‌های مختلف، طیف گسترده‌ای از استراحتگاه‌ها و هتل‌ها طراحی می‌شود. برای مثال برخی از افراد خواستار تعطیلاتی ساده در شهرهای کوچک هستند، در حالی که برخی دیگر می‌خواهند تعطیلات خاص با استراحتگاه‌های مجهز‌تر داشته باشند.
بازار در حال رشد گردشگری حلال
در میان شکل‌های مختلفی که امروزه از گردشگری وجود دارد، باید به گردشگری حلال (اسلامی) اشاره کرد. این نوع گردشگری را می‌توان ارائه خدمات جهانگردی به مسلمانان متعهد به احکام شریعت اسلامی تعریف کرد. پیش‌بینی می‌شود مسلمانان تا سال 2030، 26 درصد از جمعیت جهان را تشکیل دهند و این موضوع بازاری بزرگ و در حال رشد را برای صنعت گردشگری حلال در سراسر جهان نشان می‌دهد.
در این نوع از گردشگری خدمات جهانگردی که به طور عادی ارائه می‌شود، برای جهانگردان و مسافران مسلمان متناسب‌سازی شده است. برای مثال هتل‌های ویژه مسلمانان فاقد امکان فروش و مصرف مشروبات الکلی هستند. این مراکز اقامتی برخی امکانات تفریحی را به مردان و زنان به صورت جداگانه ارائه می‌دهند. در زمینه حمل و نقل مسافران در صنعت گردشگری حلال، تلاش می‌شود که براساس شریعت اسلامی عمل شود. برای مثال در پروازها مشروبات الکلی یا گوشت خوک سرو نمی‌شود، اوقات شرعی اعلام و برنامه‌های مذهبی به عنوان بخشی از سرگرمی‌های ارائه شده برای مسافران در نظر گرفته می‌شود. با این همه، استانداردی جامع و جهانی در مورد گردشگری حلال وجود ندارد.
گردش مالی گردشگری حلال
پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های سفر مسافران مسلمان تا سال 2020 به 220 میلیارد دلار برسد و تعداد گردشگران مسلمان از 121 میلیون نفر در سال 2016 به 156 میلیون نفر افزایش یابد. گزارش وضعیت جهانی اقتصاد اسلامی هم بر رشد گردشگری حلال تاکید دارد. براساس این گزارش، گردش مالی گردشگری حلال در سال 2017، 177 میلیارد دلار بوده و پیش‌بینی می‌شود که در سال 2023 این میزان به 274 میلیارد دلار برسد.
این بازار بزرگ سبب شده که بسیاری از کشورها تلاش کنند که سهمی را از این صنعت داشته باشند. این موضوع در بین کشورهای اسلام و غیراسلامی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه دست‌اندرکاران صنعت گردشگری مانند صاحبان هتل و ارائه‌دهندگان تورهای گردشگری قرار گرفته و باعث افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه و در نتیجه رشد حضور گردشگران مسلمان در این کشورها شده است. در واقع با رشد طبقه متوسط و افزایش درآمدها در بسیاری از کشورهای در حال توسعه ــ چه اسلامی و چه غیراسلامی ــ کشورهای زیادی به دنبال جذب مسافران مسلمان و منابع درآمدی از طریق ارائه خدمات به آنان هستند.
در میان کشورهای اسلامی، مالزی، امارات، اندونزی و ترکیه از جمله مقاصد مهم پیشرو در زمینه سفر مسلمانان به شمار می‌روند. سنگاپور، تایلند و بریتانیا نیز از جمله مقاصد برتر در میان کشورهای غیراسلامی هستند. برای مثال تایلند علی‌رغم اینکه کشوری با اکثریت جمعیت بودایی است، اما حضور مسلمانان در جنوب این کشور باعث شده که مقصدی محبوب گردشگران مسلمان به شمار برود که بیشتر آنها عمدتاً از اندونزی به دنبال تعطیلات مناسب و غذای تایلندی به این کشور می‌روند. خود اندونزی که لقب پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان را به خود اختصاص داده، به شدت به دنبال افزایش ورود جهانگردان مسلمان است و قصد دارد تا سال 2024، شش میلیون گردشگر مسلمان جذب کند. پیش‌بینی می‌شود درآمد حاصل از ورود این گردشگران به اندونزی از میزان 4.5 میلیارد دلار کنونی به 7.6 میلیارد دلار در سال 2024 افزایش یابد.
سهم کشورهای غیراسلامی
بریتانیا
درباره بریتانیا باید گفت که علی‌رغم افزایش پدیده اسلام‌هراسی در این کشور، همچنان یکی از مقاصد محبوب گردشگران مسلمان به ویژه از کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج‌فارس است. انتظار می‌رود هزینه‌های سفر مسلمانان به این کشور تا سال 2020 به 1,4 میلیارد دلار برسد. این موضوع سبب شده که با تسهیلات دولت بریتانیا، اخذ روادید برای اتباع این کشورها به خصوص اتباع عمان، قطر و امارات متحده عربی بسیار راحت‌تر از گذشته شود.
ژاپن
ژاپن از جمله کشورهای غیر مسلمان است که در بازار حلال متمرکز شده و با شناسایی نیازهای این بخش اقدامات زیادی در چند سال گذشته انجام داده است. دولت این کشور چند سالی است که سمینارهایی را برای آموزش در زمینه برآوردن نیازهای جهانگردان مسلمان ترتیب داده است. به علاوه نمازخانه‌هایی در فرودگاه های اصلی این کشور به وجود آمده و برخی رستوران‌ها غذای حلال ارائه می‌دهند. این اقدامات باعث شده که ژاپن از رتبه هشتم به ششم در لیست مقاصد غیراسلامی فهرست جهانی سفر مسلمانان در سال 2017 که از سوی دو شرکت «مسترگارد» (MasterCard) و کرسنت(Crescent) تهیه شده، صعود کند.
فیلیپین
وزارت جهانگردی فیلیپین در سال 2014 برنامه‌هایی را به نام «Eid Play Love» به منظور جلب مسافران مسلمان از عربستان سعودی و امارات متحده عربی در ایام عید فطر و عید قربان راه‌اندازی کرد. هدف این بسته‌های مسافرتی معرفی فیلیپین به عنوان مقصدی برای مسلمانان و خانواده‌های آنان بود.
کره جنوبی
کره جنوبی اقدامات متنوعی را برای تنوع بخشیدن به صنعت جهانگردی و تبدیل این کشور به مقصدی مناسب برای مسلمانان انجام داده است. در سال 2015 بیش از 900 هزار‌گردشگر مسلمان از این کشور بازدید کردند که نسبت به سال 2014، 20 درصد افزایش یافته است. یکی از ابتکارات انجام شده برای ورود گردشگران مسلمانان برگزاری هفته رستوران حلال است که رویدادی سالانه برای ترویج رستوران‌های مناسب مسلمانان نه تنها برای مسلمانان بلکه برای گردشگران در سطح جهان به شمار می‌رود. هم‌اکنون در کره جنوبی حدود 130 رستوران مناسب مسلمانان، از جمله 14 مورد تائید شده از سوی برند حلال وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود این رقم رشد کند. این کشور همچنین راهنمای رستوران‌های مناسب مسلمانان فراهم کرده است.
ضرورت درک نیازهای گردشگران مسلمان
مفهوم سفر حلال در حال رشد است، اما هنوز در بسیاری از کشورهای جهان قابل درک نیست. در واقع متولیان گردشگری باید درک کنند که یک مسافر مسلمان یک مسافر معمولی به حساب می‌آید که فقط به دنبال رفع نیازهای مذهبی خود در طول سفر است
